สนธิสัญญาโรม

(VOVworld) - ในเดือนมีนาคม ประเทศยุโรปจะจัดกิจกรรมฉลองครบรอบ 60ปีการลงนามสนธิสัญญาโรมที่สร้างพื้นฐานให้แก่การจัดตั้งสหภาพยุโรป หรือ อียู  60ปีได้ผ่านพ้นไป ถึงแม้ได้ประสบอุปสรรคและความท้าทายต่างๆ แต่ประเทศยุโรปก็ยังคงประสบความสำเร็จในการรวมตัวกันอย่างเป็นเอกภาพ ซึ่งนี่ก็เป็นโอกาสเพื่อให้ประเทศยุโรปยํ้าถึงหลักการและคุณค่าขั้นพื้นฐานของอียูที่กำลังถูกคุกคามจากความท้าทายต่างๆ

การประชุมผู้นำยุโรปเมืรอปี 1957 (Photo: EP)

 จากจำนวน 28 ประเทศสมาชิก สหภาพยุโรปมีความประสงค์ที่จะกระชับความร่วมมือภายในกลุ่มมากขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม ปัญหาลัทธิชาตินิยมและความท้าทายใหม่ๆนอกกลุ่ม โดยเฉพาะนโยบายใหม่ของนาย  โดนัล ทรัมป์  ประธานาธิบดีสหรัฐได้สร้างความท้าทายที่ยิ่งใหญ่ต่อยุโรป

ก้าวพัฒนาในกระบวนการรวมยุโรปเป็นเอกภาพ

เมื่อหวนมองดู 60 ปีแห่งการรวมยุโรปเป็นเอกภาพ สามารถเห็นได้ว่า  ยุโรปได้มีก้าวพัฒนาที่สำคัญและการถอดบทเรียนอย่างมากมาย โดยหลังจากที่สงครามโลกครั้งที่ 2 ยุติลง การเมืองในภูมิภาคยุโรปได้มีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งนับเป็นครั้งแรกในรอบหลายศตวรรษที่ยุโรปไม่มีบทบาทเป็นศูนย์กลางทางการเมืองของโลก ในขณะเดียวกัน ได้มีการจัดทำสนธิสัญญาโรมที่เปิดทางให้แก่การก้าวไปสู่สมัยฟื้นฟูศิลปวิทยาในยุโรป โดยสนธิสัญญาโรมเริ่มจากความคิดริเริ่มเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยระหว่างฝรั่งเศสกับเยอรมนีตามข้อเสนอของนาย Robert Schumann รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศฝรั่งเศสเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม ปี 1950 เพื่อยุติความเป็นอริผ่านการจัดตั้งกลไกการบริหารการผลิตและใช้ประโยชน์จากถ่านหินและเหล็กร่วมกัน ซึ่งเปิดทางให้ทุกประเทศสมาชิกอียูเข้าร่วม

แนวคิดจัดทำสนธิสัญญาโรมคือแนวคิดแห่งการปฏิวัติเนื่องจากในขณะนั้นไม่มีรูปแบบความร่วมมือระหว่างประเทศใดๆที่อาศัยความร่วมมือระหว่างประเทศสมาชิก แม้กระทั่งแผนการรวมยุโรปเป็นเอกภาพ ซึ่งเป็นแผนการที่มีความทะเยอทะยานและต้องใช้เวลาเพื่อมุ่งสู่ความเป็นเอกภาพด้านเศรษฐกิจและการเมือง โดยเมื่อวันที่ 25 มีนาคมปี 1957 ได้มีการจัดตั้งประชาคมยุโรปอย่างเป็นทางการ ซึ่งได้สร้างพื้นฐานให้แก่การพัฒนาอียูในปัจจุบัน ต่อมาในปี 1970 และปี 1980 ยุโรปได้มีพัฒนาการทั้งขอบเขตและคุณภาพ โดยจำนวนประเทศสมาชิกได้เพิ่มขึ้นจาก 6 ประเทศเป็น 12 ประเทศและพัฒนาจากสหภาพภาษีศุลกากรเป็นตลาดเดียว รวมทั้งให้คำมั่นเกี่ยวกับการแลกเปลี่ยนสินค้า การหมุนเวียนเงินทุน การบริการและแรงงานอย่างเสรีภายในกลุ่มและตั้งเป้าหมายว่า จะจัดตั้งสหภาพเศรษฐกิจ-การเงินยุโรป ซึ่งหลังช่วงสงครามเย็น ประชาคมยุโรปได้พัฒนาเป็นสหภาพยุโรปรวม 28 ประเทศสมาชิก ทั้งนี้ อียูได้บรรลุเป้าหมายที่ได้วางไว้ โดยสมาชิกอียูครึ่งหนึ่งได้ใช้เงินสกุลยูโร

ความท้าทายบนเส้นทางรวมยุโรปเป็นเอกภาพ

จากความมุ่งมั่นในการจัดทำสนธิสัญญาโรมเมื่อ 60ปีก่อน อียูต้องพัฒนา 3 เสาหลักได้แก่ความมั่นคง การเมืองและเศรษฐกิจภายใต้ระเบียบการและกฎหมายของกลุ่ม ซึ่งผลสำเร็จในการรวมยุโรปเป็นเอกภาพในปัจจุบันคือผลงานที่น่าภาคภูมิใจ แต่ประชาชนยุโรปกำลังมีความวิตกกังวล แม้กระทั่งการมองของประชาคมโลกในแง่ลบต่ออนาคตของกลุ่มนี้เนื่องจากปัญหาต่างๆที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ผ่านมา เช่น วิกฤตหนี้สาธารณะที่ทำให้เศรษฐกิจของประเทศสมาชิกอียูอยู่ในภาวะซบเซา การที่อังกฤษถอนตัวออกจากอียู หรือ Brexit ซึ่งทำให้เกิดความสับสนเกี่ยวกับอนาคตของกลุ่ม ปัญหากระแสผู้อพยพเข้ายุโรปที่สร้างความวิตกกังวลเกี่ยวกับความเป็นเอกภาพของยุโรป ปัญหาที่ยังคงให้ศาสนาคริสต์เป็นหลักหรือการยอมรับศาสนาอิสลามเข้ามาผสมผสาน รวมถึงการรับตุรกีเป็นสมาชิกและปัญหาผู้อพยพมุสลิมที่นับวันเพิ่มมากขึ้น ซึ่งปัญหาต่างๆดังกล่าวล้วนเป็นคำถามที่ยังไม่สามารถหาคำตอบได้  ส่วนการที่นาย ฌอง-โคลด ยุงเคอร์ ประธานคณะกรรมการยุโรปได้ประกาศว่า จะไม่ลงสมัครประธานคณะกรรมการยุโรปอีกสมัยนั้นแสดงให้เห็นว่า บรรดาผู้นำอียูยังไม่มีความมั่นใจต่ออนาคตของกลุ่มและเป็นสัญญาณที่บ่งบอกถึงการยุติบทบาทของนักการเมืองที่มีบทบาทมาตั้งแต่การเริ่มก่อตั้งประชาคมยุโรป

อียูกำลังประสบกับปัญหาต่างๆอย่างรุนแรง เช่น วิกฤตหนี้สาธารณะ วิกฤตผู้อพยพ ปัญหา Brexit และล่าสุดคือปัญหาความสัมพันธ์พันธมิตรกับสหรัฐ ซึ่งถือเป็นภัยคุกคามต่อการคงอยู่ของกลุ่มนี้ เพราะการรับมือกับปัญหาต่างๆดังกล่าวในเวลาเดียวกันคือความท้าทายที่ยิ่งใหญ่ของยุโรป ดังนั้นในช่วงเวลาของการรำลึกครบรอบ60ปีการลงนามสนธิสัญญาโรม จะช่วยให้อียูสามารถทบทวนหลักการและคุณค่าขั้นพื้นฐานของกลุ่มได้หรือไม่นั้น ก็ยังคงเป็นคำถามที่หลายฝ่ายกำลังรอคำตอบ.